De afgelopen jaren deed ik verslag van meer dan zestig rechtszaken. Voor NRC, het Noordhollands Dagblad en mijn eigen blog op de site van uitgeverij Lebowski.
Ik zag zowel het recht in uitvoering als de rafelranden van de maatschappij. Daar in die rechtszaal kreeg de beschaving voor mij gestalte. Ik zag hoe kwetsbaar de samenleving is en wie er allemaal aan het werk zijn om deze voor ons te beschermen. Er moest in die rechtbank niet alleen een misdrijf vergolden worden, op vaak zielige hoopjes mens, nee er was veel meer aan de hand. Veroordeelden kregen therapie of een stok achter de deur in de vorm van voorwaardelijke straffen. Er zat een industrie aan hulpverleners achter. Veel daders blijken psychisch niet in orde, bijna altijd zijn het mannen, jongvolwassenen. Uit sociaal arme milieus in de slechtere wijken.
Op Voorhethekje.nl publiceer ik al mijn rechtbankverhalen. Ondertussen werk ik aan het boek Wettig en overtuigend bewezen, dat in 2021 uitkomt bij uitgeverij Nieuw Amsterdam. Dit boek beslaat veel meer dan een verzameling rechtbankverhalen. Ik bespreek ook patronen, trends en kom met cijfers. Ik leg hiervoor werkbezoeken af aan politie, een gevangenis, Reclassering, het bureau dat Verklaringen Omtrent Gedrag afgeeft en het Pieter Baan Centrum. Zo draagt dit boek bij aan een geïnformeerd publiek debat over misdaad en straf. Een debat waarin maar al te vaak verkeerde aannames worden gemaakt, uitgemolken door politieke partijen.
De titel ‘Wettig en overtuigend bewezen’ verwijst naar wat de rechter in zijn vonnis uitspreekt als hij tot een veroordeling komt. Rechtspraak gaat overigens niet om de waarheid, dat is een misverstand, maar om wat bewezen kan worden. Rechtvaardigheid betekent hier dus dat schuldigen soms vrijgesproken moeten worden. Uiteindelijk moet er in elke zaak een hoger doel gediend worden, ook al gaat dat ten koste van de rechtvaardigheid in die ene zaak. Deze rechtsfilosofische kant zal ik bespreken met experts en betrokkenen. Zo wordt het niet alleen een praktijkgericht, beeldend boek, maar ook een analytisch en duidend werk over Misdaad en Straf. En boven alles voer voor discussie.
Centrale onderzoeksvraag: in rechtszaken wordt er niet alleen teruggekeken, maar ook vooruit. Er wordt gezocht naar mogelijkheden om veroordeelden weer op het rechte pad te krijgen. Hoe effectief is onze rechtspraak daarin?
Wilt u het boek alvast bestellen? Stuur dan een e-mail met uw factuurgegevens naar info@stevenschrijft.nl. Inclusief verzending 25 euro. Het boek verschijnt in 2021.